Ulkemin en buyuk sorunu iktidar yada hukumet degil devlet sorunudur. İktidarlar gelip gecer, hukumetler kurulur dagilir, A kisi gider B kişisi gelir bu demokrasinin bir parcasidir ve dogaldir. Ama devlet cok uzun yillar ayni kalir, yavaş degisir, az dönüsür. Bugün meclisden rast gele bir vekil cevirip Türkiye'yi 20 yıl sonra nerde goruyorsun de cevap veremez cunku bunlar once kendi koltuklarini sonra onundeki seneyi dusunur. Devletin kisa ve uzun vadeli planlari olur bu gerek egitim olsun gerek sağlik gerek askeri gerek ekonomi olsun planlari olur. Gelen iktidarlar ise bu planlarin uygulanis sureleri, uygulanis sekli, ayrilan butce gibi seyleri düzenler. Yani olması gereken budur. Ulkemizde ise her gelen iktidar bunlari tekrar planlar degistirir donusturur yeni model uygular. 5 sene sonra baskasi gelir yapilanlari begenmez yeni plan yapar bu kısır döngü boyle devam eder. Sonuç ? Bir arpa boyu yol alamayiz.
Devlet- İktidar ayrimini yapmamiz gerekiyor. Mesela "Vali", valiler iktidarin valisi degil devletin valisidirler. Mesela "Polis", basbakanin polisi degil devletin polisidirler. Ogretmenler, doktorlar, kamuda calisanlar iktidar yalakasi olmak zorunda değiller cunku onlar devlet memurudur. Burdan nereye varmak istiyorum: Eğer her gelen iktidar devlet kademelerine hak edeni degilde kendi yandaslarini yerlestirirse ona "Benim valim" de diyebilir " gel olum, takla at olum" da diyebilir. Kazanan kisiler olur, halk gene kimsenin umrunda olmaz. Sonra baska bir iktidar gelir o kişileri tasfiye eder bu sefer o kendi adamlarini yerlestirir sonuç olarak tekrar kısır döngüye girilmiş olur.
Devlet çalisanı iktidar yanlısı olmak zorunda değildir "aman ben iktidar hakkında böyle dersem, isimden olurum, koltugumdan olurum, sürülurüm" derdine dusmemeli, ben eğer işimi iyi yapmazsam bunları dusunmeye baslarim olmali dogrusu. Bizde boyle bir sıkıntı olmadıgı icin istersen iyi ogretmen olma, doktorken yanlis tedavi uygula, memursan halkin suratina bakma, calisanina kotu davran ne yaparsan yap memursun kafan rahat kovulma derdin yok en fazla sürülürsün.
Duzen boyle gelmis boyle gidiyor bunu degistirmek isteyen de yok. Bu yuzdendir ki ne egitim de istikrarı ve basariyi sagladik ne teror olayini cozebildik ne saglik sektoru rayina oturdu. Hep gunu kurturma cabalari 3 aylik 5 aylik projeler seneyi kurtarma zamlari Cumhuriyet tarihi boyunca ( Ataturk donemi haric ) bu boyle suregeldi.
Bu kadar duzensizlik icinde duzen saglanabilir mi ? Halk tekrar devlet olgusuna guvenip inanir mi ? Bu ancak köklü reformlar, duzenlemeler ve degisikliklerle mumkun olabilir.
29 Kasım 2013 Cuma
20 Kasım 2013 Çarşamba
Akp ve Kabineye Müebbet Hapis İstemiyle Suç Duyurusu
BAŞBAKAN VE AKP HÜKÜMETİ İÇİN, TCK NIN 302.MADDESİNİ İHLAL DEN YARGIYA SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU... Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak TCK MADDE 302. "- (1) Devletin topraklarının tamamını veya
bir kısmını yabancı bir devletin egemenliği altına koymak, Devletin birliğini bozmak, Devletin egemenliği
altında bulunan topraklardan bir kısmını Devlet idaresinden ayırmak, Devletin bağımsızlığını zayıflatmak
amacına yönelik elverişli bir fiil işleyen kimseye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilir."
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Barzani buluşmasında söylediği "Kürdistan" sözü yargıya taşındı. Başbakan Erdoğan ve kabine üyeleri hakkında, Emekli Tabip Binbaşı Hayri ÇELİK tarafından müebbet hapis istemiyle şikayette bulunuldu.
Bir vatansever başbakanı vatana ihanetten yargıya taşıdı. Olur mu ?, Şuç sayılıp dikkate alınır mı ? , Şikayet dilekçesi yine yürekli bir Cumhuriyet Savcısı tarafından işleme alınır mı? Orası malum. Ama bu baş kaldırış ülkemin geneline yayılırsa bu şikayetler artarsa ancak o zaman bir şeyler değişebilir. Bunlar ülkeyi babasının malı zannediyorlar. Bunun sebebi ise uzun süredir iktidar olmaları 10 seneden sonra böyle zıvanadan çıkmalar malesef oluyor. Bunun benzerlerini İsmet İnönü, Adnan Menderes ve Turgut Özal'da yaşadı. Bu kadar güç elde edince ne yapacaklarını şaşırıyorlar. Bunun önüne nasıl geçilir ? Demokratik eylemler, suç duyuruları, protestolar ve mizah güzel bir yol fakat çözüm değildir. Kesin çözüm ise sandık da bunların ağzının payını vermektir. Halka anlatmak gerekir tane tane bıkmadan usanmadan anlatmak, yurdu karış karış gezmek gerekir Akp'nin bu ülkeye neler kaybettirdiğini ve kaybettirmeye devam ettiğini. Artık insanlar bunlar sözde dindar olduğu için oy atmamalı çünkü dindarlık namaz kılarken çalıp çırpmak ülkeyi parça parça satmak yabancılara peşkeş çekmek midir ? Yoksa vatan haini bir pkklı ile seçim pazarlığı yapmak mıdır ? Daha 50 tane şey sayarım da zaten bunları sureklı anlatıyorum tekrara girmeyeyim.
Ülkeyi parça parça satmak bu suç duyurusuna dahil edilebilir mi? yada bir terör örgütü lideri ile pazarlık yapmak ? yada haksız kazanç elde etmek ?
15 Kasım 2013 Cuma
1999-2002-2004-2007-2009-2011-2014 Seçimleri ve Önemli Olaylar
1999 SEÇİMLERİ
18 Nisan 1999 günü yapılan genel ve yerel seçimlerde Bülent Ecevit'in DSP'si oyların %22.18'ini alarak birinci parti oldu ve 136 milletvekilliği kazandı. (MHP:129, FP:111, ANAP:86, DYP:85, Bağımsızlar:3). Sol oyların bu şekilde DSP'de toplanması CHP'yi askeri darbeler dönemi dışında ilk defa meclis dışına itti. CHP %8.71 oy almış ancak %10 barajını geçemediği için TBMM dışında kalmıştı. Seçimlerden sonra koalisyon pazarlıkları başladı ve 28 Mayıs 1999'da Bülent Ecevit başbakanlığında DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti kuruldu.
2002 yılının Mayıs ayında başbakan Bülent Ecevit rahatsızlandı. Ekonomik gidişat zaten kriz nedeniyle iyi değildi. Ekonomi, krizden sonra ABD'den getirilen iktisatçı Kemal Derviş'e teslim edilmişti. Başbakanın sağlık durumunun bozulması koalisyonda sarsıntıya neden oldu. Yaz aylarında koalisyon ortağı MHP, kendisinin bulunmadığı hükümet modelleri konuşulmaya başlanınca 3 Kasım 2002'de erken seçime gidilmesini talep etti. TBMM Ağustos ayında toplanarak hem 3 Kasım'da erken seçim kararı aldı hem de Avrupa Birliği uyum yasalarını çıkardı.
1999 Yerel Seçimleri
2002 SEÇİMLERİ
2004 YEREL SEÇİMLERİ
28 Mart 2004 Yerel Seçimleri'nde AKP %41 oy alırken CHP %18, MHP %10, DYP %9, SHP %5 oy almıştır. İllerin büyük çoğunluğunda belediye başkanlıklarını AKP kazandı. AKP, 12’si büyükşehir olmak üzere 58 ilde, CHP ise 2’si büyükşehir olmak üzere 8 ilde belediye başkanlığı kazandı.
Antalya, Gaziantep ve Kocaeli büyükşehir belediye başkanlıklarını kaybeden ana muhalefet partisi CHP’de iç tartışmalar yaşandı.
Devlet Bahçeli, MHP 9. Olağan Büyük Kurultayı'nda genel başkanlık görevini yeniden üstlendi.
DSP'de ise Zeki Sezer'in istifasının ardından yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa Masum Türker seçildi. Partinin kurucu genel başkanı Rahşan Ecevit ise DSP'den istifa etti. Kurucuları arasında Rahşan Ecevit'in de bulunduğu Demokratik Sol Halk Partisi (DSHP) Türk siyasi yaşamına katıldı. Partinin kurucu genel başkanlığını gazeteci Hulki Cevizoğlu üstlendi.
Eski bakanlardan Abdüllatif Şener'in genel başkanlığını üstlendiği Türkiye Partisi de Türk siyasi yaşımında yerini alan bir başka parti oldu.
DP ve Anavatan Partisi DP çatısı altında birleşti, genel başkanlığını Hüsamettin Cindoruk üstlendi. Eski başbakanlardan, Rize Bağımsız Milletvekili Mesut Yılmaz da partiye katıldı.
BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu ve beraberindeki 5 kişi, bulundukları helikopterin Kahramanmaraş yakınında düşmesi sonucunda yaşamını yitirdi.
2014 Yerel Seçimleri
İş Adamı Zarrab, siyasi bağlantılarını güçlendirip, İran’a kaynağı belirsiz yüksek miktarda para transfer ederek karşılığında altın getirmeye başladı. 2012 itibariyle adli süreç başladı ve Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın oğlu Kaan Çağlayan, İçişleri Bakanı Muammer Güler’in oğlu Barış Güler, Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan dahil 32 kişi teknik takibe takıldı. İran’a gönderilen ve yaklaşık 10 milyar doları bulduğu belirtilen usulsüz havale işlemleri sırasında söz konusu kişilere binde 3-4 oranında rüşvet ödendiği iddia edildi. Sonucunda 3 Bakan istifa etti ve kabinede değişikliğe gidildi.
Bir akşam sosyal medya patladı: Tayyip Erdoğan'ın Ses Kaydı. Youtube'a yüklenen Tayyip Erdoğan ile oğlu Bilal Erdoğan arasında geçen bir konuşma kaydı yayınlandı. Konuşmanın içeriği ise Bilal'in elinde kalan paranın nasıl değerlendirileceği yönündeki 5 telefon konuşması medyaya servis edildi. Bu konuşmada rüşvet yada Yolsuzluk sonucu elde edilen paranın nasıl aklandığı ortaya çıktı. Tapelerden Recep Tayyip Erdoğan ve sülalesinin yaklaşık 100 milyar dolar parayı nasıl çaldıkları ve akladıkları ortaya çıkmıştı.
2014 Yerel Seçimlerine herkes bir başka umutla bakıyordu. İddialı adaylar, reklam filmleri, kavga gürültü ve sonuç; genel olarak hiç bir şey değişmedi hatta iktidar oylarını arttırdı. Bu kadar yolsuzluk, hırsızlık, arsızlık ve ülkeyi savaşa sokmaya çalışan bir hükümete karşı halkın tepkisi destek oldu. Akp açısından seçim sonuçları acısından kesin bir zaferle ayrıldığını söyleyebiliriz. Ankara seçimleri ise şaibeli bir seçim oldu. Oy çaldılar, oy kaçırdılar, yaktılar, sakladılar, saydırmadılar saymakla bitnez. Melih Gökçek koltuğunu korumak için her türlü pisliğe bulaştı.
2014 Seçimlerinin genel değerlendirmesini yaparsak ise Akp 2009 seçimlerindeki %38,8'lik oyunu %47,86 ya çıkarmış 49 il 560 ilçe kazanmıştır. Chp 2009 yerel seçimlerindeki %23,1 olan oyunu %28,62 ye çıkarmış ve 13 il 163 ilçe kazanmıştır. Mhp 2009 yerel seçimlerindeki %14,66 olan oyunu %15,9 a çıkarmış ve 8 il 102 ilçe kazanmıştır. Bdp 2009 yerel seçimlerindeki %5,4 oyu bu seçimde %4,4 e düşmesine rağmen 10 il 66 ilçe kazanmıştır.
18 Nisan 1999 günü yapılan genel ve yerel seçimlerde Bülent Ecevit'in DSP'si oyların %22.18'ini alarak birinci parti oldu ve 136 milletvekilliği kazandı. (MHP:129, FP:111, ANAP:86, DYP:85, Bağımsızlar:3). Sol oyların bu şekilde DSP'de toplanması CHP'yi askeri darbeler dönemi dışında ilk defa meclis dışına itti. CHP %8.71 oy almış ancak %10 barajını geçemediği için TBMM dışında kalmıştı. Seçimlerden sonra koalisyon pazarlıkları başladı ve 28 Mayıs 1999'da Bülent Ecevit başbakanlığında DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümeti kuruldu.
2002 yılının Mayıs ayında başbakan Bülent Ecevit rahatsızlandı. Ekonomik gidişat zaten kriz nedeniyle iyi değildi. Ekonomi, krizden sonra ABD'den getirilen iktisatçı Kemal Derviş'e teslim edilmişti. Başbakanın sağlık durumunun bozulması koalisyonda sarsıntıya neden oldu. Yaz aylarında koalisyon ortağı MHP, kendisinin bulunmadığı hükümet modelleri konuşulmaya başlanınca 3 Kasım 2002'de erken seçime gidilmesini talep etti. TBMM Ağustos ayında toplanarak hem 3 Kasım'da erken seçim kararı aldı hem de Avrupa Birliği uyum yasalarını çıkardı.
1999 Genel Seçimleri
2002 SEÇİMLERİ
3 Kasım 2002 genel seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan'ın başında olduğu Adalet ve Kalkınma Partisi tek başına iktidara geldi. AKP seçimlerde yüzde 34.4 oy oranıyla 363 milletvekilliği kazanırken CHP yüzde 19.39'la 178 milletvekilliğinde kaldı. Kalan milletvekilliklerini bağımsızlar kazandı. Diğer partilerin hiçbiri yüzde 10 barajını aşamadı. TBMM yalnızca iki partiden oluşuyordu.
İktidardaki AKP'nin genel başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın milletvekili seçilmesi yasak olduğu için hükümeti AKP Kayseri milletvekili Abdullah Gül kurdu. Aralık ayında Yüksek Seçim Kurulu Siirt ilindeki seçimleri bağımsız milletvekili Fadıl Akgündüz'ün yolsuzluk iddiaları yüzünden iptal etti ve 1 AKP, 1 CHP, 1 de bağımsız 3 milletvekilinin üyeliği düştü. 9 Mart 2003'te bu ilde seçimler yenilendi ve 3 milletvekilliğini de AKP kazandı. Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasağının kalkması için mecliste yapılan anayasa değişikliğine CHP destek verdi. Erdoğan, 9 Mart'ta Siirt'ten milletvekili seçilerek 15 Mart'ta başbakanlık koltuğuna oturdu.
2004 YEREL SEÇİMLERİ
28 Mart 2004 Yerel Seçimleri'nde AKP %41 oy alırken CHP %18, MHP %10, DYP %9, SHP %5 oy almıştır. İllerin büyük çoğunluğunda belediye başkanlıklarını AKP kazandı. AKP, 12’si büyükşehir olmak üzere 58 ilde, CHP ise 2’si büyükşehir olmak üzere 8 ilde belediye başkanlığı kazandı.
Antalya, Gaziantep ve Kocaeli büyükşehir belediye başkanlıklarını kaybeden ana muhalefet partisi CHP’de iç tartışmalar yaşandı.
2004 yılında kadrolarda da önemli değişimler oldu. Türk siyasetinin duayenlerinden Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan, aktif siyasetten çekildi. MİT-Alaattin Çakıcı ile ilişkisi iddialarıyla ilgili olarak uzun süre tartışmaların odağı olan Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı.
CHP 2007 Nisan ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan'ın adaylığına şiddetle karşı çıktı ve bu yolda bütün anayasal haklarını kullanacağını belirtti. 24 Nisan 2007 günü AKP cumhurbaşkanı adayı olarak Abdullah Gül'ü belirleyince CHP bu konuda uzlaşılmadığı için TBMM'de yapılacak seçimi Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğini açıkladı. 27 Nisan 2007 günkü oylamada 367 milletvekili yeter sayısı bulunamayınca CHP, mahkemeye başvurdu. Aynı gece Genelkurmay Başkanlığı 23:15'te laiklik ile ilgili sert bir açıklama yaptı.
Anayasa Mahkemesi, 1 Mayıs 2007 günü CHP'nin talebini kabul ederek cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk tur oylamasını iptal etti. Bu gelişmeler üzerine cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda taktik değiştiren AKP, Anavatan Partisi ile uzlaşarak erken seçime gidilmesi ve cumhurbaşkanını 5+5=10 yıllığına halkın seçmesi gibi değişiklikleri önerdi. Deniz Baykal ise erken seçim kararını desteklemesine rağmen, cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini onaylamadığını belirterek yeni cumhurbaşkanını, yeni meclisin seçmesi yönünde taleplerde bulundu. Genel seçimlerin 22 Temmuz 2007'de yapılması kesinleştikten sonra solda güçbirliği arayışları hızlandı ve 17 Mayıs 2007 günü CHP ve DSP Genel Başkanları Deniz Baykal ve Zeki Sezer seçimde güçbirliği yapacaklarını açıkladılar.
2007 SEÇİMLERİ
22 Temmuz 2007 seçimlerinde CHP'nin oyları % 20.88'e çıktı. Buna karşın iktidardaki AKP oyların % 46.58’ini alarak, 341 milletvekilliği kazandı. CHP'nin kazandığı milletvekilliği sayısı 112 idi ve bunların 13’ü DSP’li isimlerdi, ayrılmaları ile CHP yeni döneme 99 milletvekili ile başladı. (AKP:341, CHP:112, MHP:71, DTP:20, Bağımsızlar:6)
Ülkeyi 22 Temmuz seçimlerine taşıyan cumhurbaşkanı seçememe sorunu devam ediyordu. Seçimden güçlenmiş bir biçimde çıkan AKP, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül adı üzerinde bir defa daha karar kıldı. Seçimde barajı geçen MHP’nin oylamalara katılacağını açıklaması ile de 367 milletvekili yeter sayısı sorunu çözüldü. CHP’nin boykot ettiği oylamaların üçüncüsünde, 28 Ağustos 2007’de AKP Kayseri milletvekili Abdullah Gül, Türkiye Cumhuriyeti’nin 11. cumhurbaşkanlığına seçildi.
21 Ekim 2007 tarihli referandum ile birlikte yürürlüğe giren anayasa değişiklikleri uyarınca genel seçim süresi 5 yıldan 4 yıla indirildi.
Adalet ve Kalkınma Partisi kapatma davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'nın, AK Parti'nin "laikliğe aykırı fiillerin odağı haline geldiği" gerekçesiyle, partinin kapatılması ve ilgili Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül dahil 71 kişinin 5 yıl süre ile siyasetten uzaklaştırılması istemiyle hazırladığı iddianame Anayasa Mahkemesi'ne 14 Mart 2008'de sunulmuş olup, Anayasa Mahkemesi iddianameyi 31 Mart 2008 günü kabul etmişir. 16 Haziran günü Adalet ve Kalkınma Partisi esas hakkindaki savunmasini vermiştir. 30 Temmuz 2008 tarihinde kamuoyuna yapılan açıklamada, partinin temelli kapatılmaması, fakat hazine yardımının belirli bir oranda kesilmesi kararına varılmıştır. 6 üye kapatılması, 5 üye kapatılmaması yönünde oy kullanmışken, hazine yardımının kesilmesi hakkındaki oylamada 11 üyenin 10'u kesilmesi yönünde oy kullanmıştır.
2009 YEREL SEÇİMLERİ
2009 yılı yerel seçimlerinde AKP %38 oy alırken CHP %23, MHP %16, DTP %5, SP %5 oy almıştır.
Kamuoyunda ''demokratik açılım'' olarak nitelenen çalışmalar ve bu kapsamda yaşanan tartışmalar 2009'un ikinci yarısında uzun süre Türkiye gündeminde yer tuttu.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının DTP'nin kapatılması istemiyle 16 Kasım 2007'de açtığı dava sonuçlandı. Anayasa Mahkemesi, ''eylemleri yanında, terör örgütüyle olan bağlantıları da değerlendirildiğinde devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı nitelikteki fiillerin işlendiği bir odak haline geldiği'' gerekçesiyle DTP'nin kapatılmasına oy birliğiyle karar verdi. Parti Genel Başkanı Ahmet Türk ile Diyarbakır Milletvekili Aysel Tuğluk'un da aralarında bulunduğu 37 kişiye siyasi yasak getirildi. Türk ve Tuğluk'un milletvekilliğinin düşmesine de karar verildi.
AK Parti 3. Olağan Büyük Kongresi'nde Recep Tayyip Erdoğan genel başkanlığa yeniden seçildi.Devlet Bahçeli, MHP 9. Olağan Büyük Kurultayı'nda genel başkanlık görevini yeniden üstlendi.
DSP'de ise Zeki Sezer'in istifasının ardından yapılan olağanüstü kurultayda genel başkanlığa Masum Türker seçildi. Partinin kurucu genel başkanı Rahşan Ecevit ise DSP'den istifa etti. Kurucuları arasında Rahşan Ecevit'in de bulunduğu Demokratik Sol Halk Partisi (DSHP) Türk siyasi yaşamına katıldı. Partinin kurucu genel başkanlığını gazeteci Hulki Cevizoğlu üstlendi.
Eski bakanlardan Abdüllatif Şener'in genel başkanlığını üstlendiği Türkiye Partisi de Türk siyasi yaşımında yerini alan bir başka parti oldu.
DP ve Anavatan Partisi DP çatısı altında birleşti, genel başkanlığını Hüsamettin Cindoruk üstlendi. Eski başbakanlardan, Rize Bağımsız Milletvekili Mesut Yılmaz da partiye katıldı.
BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu ve beraberindeki 5 kişi, bulundukları helikopterin Kahramanmaraş yakınında düşmesi sonucunda yaşamını yitirdi.
2009 yılının son aylarında greve başlayan Tekel işçileri, yıl boyunca yaptıkları eylemlerle seslerini duyurmaya devam ettiler. Eylem, uzlaşma sağlanamaması ve işçilerin sağlıklarıyla ilgili endişelerin ciddi boyutlara ulaşması nedeniyle sıkça tartışıldı.
22 Mayıs 2010'ta yapılan 33. Olağan Kurultay'da Kemal Kılıçdaroğlu 1249 delegenin 1200'ünün imzasıyla tek aday olarak seçime girdi ve kullanılan 1197 oyun geçerli olan 1189'unu alarak CHP'nin 7. genel başkanı oldu.
12 Eylül 2010 halkoylamasında Adalet ve Kalkınma Partisi'nin istediği sonuç çıktı. Anayasa değişiklikleri %58 oranla kabul edildi, Hayır oyları %42 de kaldı.
32 yıl sonra ilk kez Taksim meydanında kutlanan 1 Mayıs, hem halktan hem de medyadan büyük ilgi gördü.
2011 GENEL SEÇİMLERİ
2011 yılı seçim sonuçları ise AKP %49 oy oranıyla tek başına iktidar olmayı sürdürmüş ve 325 milletvekiline sahip olmuştur.. CHP %25 oy oranıyla 135 milletvekili ile ana muhalefet de kalmıştır. MHP ise %13 oy alarak 53 milletvekiliyle meclise girmiştir. Bağımsızlar ise %6,5 oy alarak ve 35 milletvekilliği kazanmışlardır.
Seçim sonrasının en önemli olayı ise CHP'den 2, MHP'den 1, BDP'den ise 5 tutuklu milletvekilinin YSK'nın " milletvekili olabilir, hiçbir sakınca yoktur." kararına rağmen serbest bırakılmamaları ve meclis kürsüsünden yemin etmemeleridir. CHP milletvekilleri meclis açılışına katılmalarına rağmen yemin etmeyerek tutuklu vekillerin serbest bırakılmamalarını protesto etmişler, BDP'leri vekiller ise meclisi boykot etmişlerdir.
Askeri uçakların katıldığı operasyonda Uludere'de 35 köylünün ölümüne neden olan hava bombardımanı büyük eleştiri aldı. Mazot kaçakçılığı yapan köylüler Irak sınırları içinde Türk Hava Kuvvetlerine ait jet ile bombalanmış ve 28 kişi aynı aileden olmak üzere toplam 35 kişi yaşamını yitirmişti.
2012 yılında eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, hakkında başlatılan soruşturma kapsamında tutuklandı. Başbuğ, adliyeden çıkarılırken, "Türkiye Cumhuriyeti'nin 26. Genelkurmay Başkanı, terör örgütü kurmaktan ve yönetmekten tutuklandı. Takdir yüce Türk milletinindir" dedi. Başbuğ, Silivri cezaevine konuldu.
Suriye, Türk uçağını düşürdü. "Uçağımızın Suriye tarafından düşürüldüğü anlaşılmıştır. Türkiye, olayın tam olarak aydınlatılmasının ardından, nihai tavrını ortaya koyacak, atılması gereken adımları kararlılıkla atacaktır" denildi.
Afyonkarahisar'da askeri mühimmat deposunda patlama meydana geldi. Tasnif sırasında meydana geldiği ve iş kazasından kaynaklandığı bildirilen patlamada, 25 asker hayatını kaybetti, 15 asker yaralandı.
CHP Tunceli milletvekili Hüseyin AYGÜN, Tunceli-Ovacık Karayolunu kesen PKK’lılar tarafından kaçırıldıktan sonra iki gün sonra serbest bırakıldı.
2014 Yerel Seçimleri
- Ortaköy’deki 142 yıllık tarihi Galatasaray Üniversitesinde meydana gelen yangın sonucu, bina büyük oranda kullanılamaz hale geldi.
- Ankara’da Amerika Büyük Elçiliğine yapılan bombalı saldırı sonucu, canlı bomba dahil 2 kişi öldü.
- Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde düzenlenen bombalı saldırı da 40 kişinin öldüğü, yaklaşık 100 kişinin yaralandığı açıklandı.
- Taksim’in yayalaştırılması projesi kapsamında ağaçların sökülmesine engel olmak isteyen gençlerin çadırları sabaha karşı düzenlenen bir operasyonla yakıldı-yıkıldı. Bu olay günlerce sürecek “GEZİ PARKI” eylemlerinin başlangıcı oldu.
- Başbakan Erdoğan, demokratikleşme paketini açıkladı. Baş örtüsü yasağı ve Andımız kaldırıldı.
- Yolsuzluk ve rüşvet operasyonu kapsamında göz altına alınan, İçişleri Bakanı Muammer Gülerin oğlu Barış Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayanın oğlu Kaan Çağlayan, Halk Bankası Genel Müdürü ve İşadamı Reza Zarrab çıkarıldıkları mahkemece tutuklandılar.
İş Adamı Zarrab, siyasi bağlantılarını güçlendirip, İran’a kaynağı belirsiz yüksek miktarda para transfer ederek karşılığında altın getirmeye başladı. 2012 itibariyle adli süreç başladı ve Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın oğlu Kaan Çağlayan, İçişleri Bakanı Muammer Güler’in oğlu Barış Güler, Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan dahil 32 kişi teknik takibe takıldı. İran’a gönderilen ve yaklaşık 10 milyar doları bulduğu belirtilen usulsüz havale işlemleri sırasında söz konusu kişilere binde 3-4 oranında rüşvet ödendiği iddia edildi. Sonucunda 3 Bakan istifa etti ve kabinede değişikliğe gidildi.
Bir akşam sosyal medya patladı: Tayyip Erdoğan'ın Ses Kaydı. Youtube'a yüklenen Tayyip Erdoğan ile oğlu Bilal Erdoğan arasında geçen bir konuşma kaydı yayınlandı. Konuşmanın içeriği ise Bilal'in elinde kalan paranın nasıl değerlendirileceği yönündeki 5 telefon konuşması medyaya servis edildi. Bu konuşmada rüşvet yada Yolsuzluk sonucu elde edilen paranın nasıl aklandığı ortaya çıktı. Tapelerden Recep Tayyip Erdoğan ve sülalesinin yaklaşık 100 milyar dolar parayı nasıl çaldıkları ve akladıkları ortaya çıkmıştı.
2014 Yerel Seçimlerine herkes bir başka umutla bakıyordu. İddialı adaylar, reklam filmleri, kavga gürültü ve sonuç; genel olarak hiç bir şey değişmedi hatta iktidar oylarını arttırdı. Bu kadar yolsuzluk, hırsızlık, arsızlık ve ülkeyi savaşa sokmaya çalışan bir hükümete karşı halkın tepkisi destek oldu. Akp açısından seçim sonuçları acısından kesin bir zaferle ayrıldığını söyleyebiliriz. Ankara seçimleri ise şaibeli bir seçim oldu. Oy çaldılar, oy kaçırdılar, yaktılar, sakladılar, saydırmadılar saymakla bitnez. Melih Gökçek koltuğunu korumak için her türlü pisliğe bulaştı.
2014 Seçimlerinin genel değerlendirmesini yaparsak ise Akp 2009 seçimlerindeki %38,8'lik oyunu %47,86 ya çıkarmış 49 il 560 ilçe kazanmıştır. Chp 2009 yerel seçimlerindeki %23,1 olan oyunu %28,62 ye çıkarmış ve 13 il 163 ilçe kazanmıştır. Mhp 2009 yerel seçimlerindeki %14,66 olan oyunu %15,9 a çıkarmış ve 8 il 102 ilçe kazanmıştır. Bdp 2009 yerel seçimlerindeki %5,4 oyu bu seçimde %4,4 e düşmesine rağmen 10 il 66 ilçe kazanmıştır.
14 Kasım 2013 Perşembe
1977-1979-1983-1987-1989-1991-1995 Seçimleri ve 12 Eylül 80 Darbesi
1977 SEÇİMLERİ
5 Haziran 1977 günü yapılan Milletvekilliği Genel Seçimleri'nden CHP buruk bir zaferle çıktı. Cumhuriyet Halk Partisi oyların % 41.3’ünü alarak 213 milletvekilliği kazandı. AP % 36.8 oy almış ve 189 milletvekili kazanmıştı (CHP:213, AP:189, MSP:24, MHP:16, CGP:3, DP:1, BĞM:4). Senato üçte bir yenileme seçimlerinde ise CHP:28, AP:21, MSP:1 senatörlük kazandılar. Ecevit ve CHP çok güçlenmişti ancak matematiksel tablo CHP'ye tek başına hükümet kuracak çoğunluğu vermiyordu. 14 Haziran 1977'de hükümeti kurma görevini alan Bülent Ecevit, 21 Haziran 1977 günü azınlık hükümetini kurdu. Hükümet 3 Temmuz günü yapılan güvenoylamasında yeterli oyu alamayınca Ecevit istifa etti. Hükümeti kurma görevini alan AP Genel Başkanı Süleyman Demirel 21 Temmuz günü MHP, MSP ve Demokratik Parti ile II. Milliyetçi Cephe hükümetini kurdu. Ülke çok sıkıntılı günler yaşıyordu. Ekonomi öyle bir darboğaza girmişti ki, en basit ihtiyaç maddeleri bile karaborsaya düşmüştü. Zamlar, devalüasyonlar birbirini izliyordu. Enerji sıkıntısı had safhadaydı. Türkiye ithal malların parasını ödeyemez haldeydi. Döviz bulunamıyordu. Financial Times gazetesi 25 Kasım günü durumu şöyle özetliyordu: Türkiye iflas etmiş bir ülkedir. Öte yandan anarşi ve terör artarak sürmekteydi ve toplumsal kutuplaşma can almaya devam ediyordu. Bu şartlar altında 11 Aralık 1977 günü yapılan yerel seçimlerde CHP % 41.7 oy alarak 41 il merkezinin belediye başkanlığını kazandı. Milliyetçi Cephe'nin büyük ortağı AP ise % 37.1 oy aldı ve 15 il merkezini kazanabildi.
1977 Yerel Seçim Sonuçları
Seçimlerde başarılı olan CHP'nin genel başkanı Bülent Ecevit 22 Aralık günü hükümet hakkında bir gensoru verdi ve yılın son günü olan 31 Aralık 1977'de II. Milliyetçi Cephe hükümeti 218 güvenoyuna karşı 228 güvensizlik oyu ile düşürüldü. Hükümeti kurma görevini cumhurbaşkanından alan Bülent Ecevit Cumhuriyetçi Güven Partisi, Demokratik Parti ve bağımsızların desteğiyle 5 Ocak 1978'de hükümetini kurdu. Ecevit, ekonomi ve devlet yapısında bir enkaz devraldıklarını ve çetin bir dönemden geçeceklerini belirtti.
1979 ARA SEÇİMLERİ
14 Ekim 1979'da yapılan milletvekili ara ve senato üçte bir yenileme seçimlerini AP kazandı. Açık bulunan 5 milletvekilliğinin tümünü ve 33 senatörlüğü Adalet Partisi kazandı, CHP 12 senatörlük kazanabildi. CHP'nin oyları % 41'den %29'a düştü. 16 Ekim'de başbakan Ecevit istifa etti. Hükümeti kurma görevini alan Süleyman Demirel 12 Kasım 1979'da azınlık hükümetini kurdu.
1980 yılı Tariş olayları ve ekonomik önlemler içeren 24 Ocak Kararları ile başladı. Cinayetler, boykotlar ve ekonomik zorluklarla dolu günler birbirini izliyordu. Mayıs ayında Çorum'da olaylar çıktı ve 48 kişi hayatını kaybetti. Terör; genç, siyasi, aydın, yazar, sağcı ve solcu demeden can almayı sürdürüyordu. Öyle ki, 1980 yılında meydana gelen 10,000 terör olayında yaklaşık 2 bin insan ölmüştü. Bu arada 6 Nisan 1980'de Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün görev süresi bitmişti. TBMM bir türlü yeni cumhurbaşkanını seçemiyordu. Turlar birbirini izliyor ancak sonuç alınamıyordu. Bunca karışıklık içinde bir de ülke başsız bırakılmıştı.
12 EYLÜL 1980 DARBESİ
12 Eylül 1980 sabahı Türk halkı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sesi ile uyandı. Ordu yönetime el koydu ve TBMM, hükümet ve anayasa feshedildi. Tüm yurtta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Siyasi partilerin, derneklerin ve sendikaların etkinlikleri durduruldu. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren ve kuvvet komutanlarının oluşturduğu Milli Güvenlik Konseyi ülkenin tek hakimiydi. CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve AP Genel Başkanı Süleyman Demirel Gelibolu'daki Hamzaköy tesislerinde gözetim altına alındı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve MHP Genel BaşkanıAlparslan Türkeş ise İzmir-Uzunada'ya gönderildi.
12 Eylül askeri yönetimi ülkedeki tüm siyasi etkinlikleri yasaklamıştı. Çok sayıda gözaltılar ve siyasi davalar yaşandı. Bu arada yeni anayasanın hazırlıkları da sürüyordu. Nihayet 7 Kasım 1982'de anayasa halk oylamasına sunuldu ve % 91.3 oyla kabul edildi. Aynı oylamayla Millî Güvenlik Konseyi (MGK) ve Devlet Başkanı Kenan Evren de 7. cumhurbaşkanlığına seçildi. Seçimlerin 6 Kasım 1983'te yapılacağı açıklandı ve 1983 yılı ortalarında siyasi faaliyetler serbest bırakıldı, ancak MGK işleri sıkı tutuyordu. Partiler kurulurken MGK'ya kurucuları veto etme yetkisi verildi.
1983 SEÇİMLERİ
Seçimlere sadece Turgut Özal'ın başında bulunduğu ANAP, Necdet Calp'in başında bulunduğu Halkçı Parti ve Turgut Sunalp'in Milliyetçi Demokrasi Partisi katılabildi. 6 Kasım 1983 seçimleri sonucunda ANAP % 45 oy alarak tek başına iktidara geldi ve Turgut Özal yeni hükümeti kurdu (Milletvekili sayıları: ANAP:212, HP:117, MDP:71).
24 Mart 1984 yerel seçimlerini de ANAP kazandı. Ancak bu defa SODEP ( Erdal İnönü'nün partisi) ve DYP de seçimlere katıldı. SODEP, ANAP'ın ardından ikinci sırayı aldı. CHP oylarının SODEP'te toplanacağı anlaşılıyordu. Anap %43, SODEP %25, DYP %12, HP %8, MDP %5, RP %4, Bağımsız %3.
Erdal İnönü daha sonra 26 Eylül 1986'da yapılan ara seçimlerde milletvekili seçilerek TBMM'ye girdi. SHP bu seçimlerde %22, Anavatan %32.1, DYP %23.5, DSP %8.5, Refah %5.5
6 Eylül 1987'de ANAP iktidarı 12 Eylül idaresince getirilen siyasi yasakların kaldırılması için halkoylamasına gitti. Kılpayı bir farkla yasakların kaldırılması kabul edildi (Evet:%50.1, Hayır:%49.8). Başbakan Turgut Özal daha bu sonuç ortaya çıkmadan önce Kasım ayında erken seçime gidileceğini açıkladı. 13 Eylül'de Bülent Ecevit DSP'nin başına geçti. Süleyman Demirel de DYP başkanlığını devraldı.
1987 SEÇİMLERİ
29 Kasım 1987 genel seçimlerinde ANAP ikinci kez tek başına iktidara geldi, oy oranı düşmüştü ama çoğunluğu yine de kazanabilmişti. ANAP bu seçimlerde %36 oy alarak 292 milletvekili kazandı. SHP %24 ile 99, DYP ise %19 oyla 59 milletvekilliği kazandı. Bülent Ecevit'in başına geçtiği DSP %8,5 oy almış ancak %10 barajını aşamayarak meclis dışında kalmıştı. Aynı şekilde MÇP ve Refah Partisi de TBMM dışında kaldı. Ecevit bu sonucun ardından bir süre siyasetten çekildi.
1989 ARA SEÇİMLERİ
1989 Yerel Seçimleri, 26 Mart 1989 günü yapılmıştır. İl Genel Meclisi seçimleri baz alındığında % 28.71 oy alan SHP birinci parti olmuştur. SHP, başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere 39 ilin belediye başkanlıklarını kazandı. DYP %25, ANAP %21, REFAH %9, DSP %9 oy almıştır.
Turgut Özal 9 Kasım 1989'da Kenan Evren'den boşalan cumhurbaşkanlığına SHP ve DYP'nin muhalefetine rağmen seçildi. 12 Aralık 1990'da İnönü ile Demirel buluştu, ortak bildiri imzalayarak erken seçim istediler.Turgut Özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından ANAP içinde de iktidar mücadelesi yaşanıyordu. Mesut Yılmaz, Yıldırım Akbulut'u devirerek 15 Haziran 1991'de ANAP genel başkanı seçildi ve parti Ekim'de erken seçimlere gidilmesini kararlaştırdı.
1991 SEÇİMLERİ
20 Ekim 1991 seçimlerini DYP kazandı (DYP:178, ANAP:115, SHP:88, RP:62, DSP:7). DYP %27 oy alırken, SHP %20 oy alabilmiş ve üçüncü sıraya gerilemişti; 1989 yerel seçimlerinde elde edilen başarı bu defa çok uzaktaydı. Hükümeti kurma görevi DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verildi. Demirel DYP-SHP koalisyon hükümetini 20 Kasım 1991'de kurdu. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Başbakan Yardımcılığı görevini aldı.
19 Haziran 1992'de 12 Eylül rejiminin ürünü eski siyasi partilerin aynı adla tekrar açılmasını engelleyen yasa kaldırıldı ve eski partilerin yeniden açılabilmesi sağlandı. Bu karar en fazla CHP tabanını etkiledi. 3 Mayıs 1992'de CHP'nin hayatta olan son genel yönetim kurulu üyeleri bir bildiri yayımladılar. "Cumhuriyet Halk Partisi" yeniden açılıyordu. CHP tabanı bu bildiriyle hareketlendi, 12 Eylül öncesi gençlik kolları bir araya geldi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin doğum tarihi de belirlenmişti: 9 Eylül 1992. Yapılan kurultay da Deniz Baykal; Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Bülent Ecevit'ten sonra dördüncü CHP genel başkanı oldu.
1993 yılı Türkiye açısından oldukça önemli olayların yaşandığı bir yıl oldu. 24 Ocak 1993 günü Cumhuriyet gazetesi yazarı Uğur Mumcu öldürüldü. 17 Nisan 1993'te Cumhurbaşkanı Turgut Özal vefat etti. Cumhurbaşkanının kim olacağı merakla beklenmekteydi. DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel cumhurbaşkanlığına aday oldu ve 16 Mayıs 1993'te yapılan üçüncü tur oylamada koalisyon ortağı SHP'nin desteğiyle dokuzuncu cumhurbaşkanlığına seçildi. Bu gelişmeyle DYP-SHP hükümeti de sona ermiş bulunuyordu. 3 Haziran 1993'te Tansu Çiller, DYP Genel Başkanı seçildi. 6 Haziran'da ise SHP Genel Başkanı İnönü, Eylül ayındaki kurultayda aday olmayarak siyaseti bırakacağını açıkladı. 25 Haziran 1993'te, Tansu Çiller başbakanlığında yeni DYP-SHP hükümeti göreve geldi. 2 Temmuz 1993'te Sivas - Madımak Oteli'nde 33 aydın ve 2 otel çalışanının yakılarak katledilmesi ülkeyi iyice gerdi. SHP olaylara karşı ilgisiz kalmakla suçlanmaktaydı. Eylül ayındaki kurultayda Murat Karayalçın, SHP'nin başına geçti.
1994 YEREL SEÇİMLERİ
26 Mart 1994 yerel seçimlerine aynı siyasî kulvardaki SHP, DSP ve CHP ayrı ayrı girdi. Sonuç tek kelimeyle hüsrandı. Çünkü üç sol parti toplam ancak %25 oy alabilmişti. Bir önceki seçimde kazanılan büyük kentlerden İstanbul ve Ankara Refah Partisi'ne, İzmir de DYP'ye teslim edilmişti. CHP bu seçimlerde sadece %4.7 oranında oy alabildi. ANAP %23, RP %19, DYP %19, SHP %17, DSP %8 MHP %8 almıştır.
DYP genel başkanı Tansu Çiller'in kurduğu azınlık hükümeti TBMM'de güvenoyu alamayınca, 30 Ekim'de DYP ve CHP ülkeyi seçime götürecek yeni bir koalisyon hükümeti kurdu. Bu hükümette CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak yer aldı. TBMM seçimlerin 24 Aralık 1995'te yenilenmesi kararını aldı.
1995 SEÇİMLER
30 Haziran 1997'de kurulan ANAP-DSP-DTP azınlık koalisyonu hükümetini CHP dışarıdan destekledi. Ancak 1998 yılının Kasım ayında Türkbank ihalesi yolsuzluğuna Başbakan Mesut Yılmaz'ın adı karışınca CHP hükümete gensoru verdi ve koalisyonu düşürdü. Uzun süren hükümet çalışmaları sonucunda DYP, DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit başbakanlığında kurulacak bir azınlık hükümetine destek vereceğini açıkladı ve Ecevit 11 Ocak 1999'da 21 yıl sonra tekrar başbakan oldu. Başbakanlığı sırasında yıllardır Türkiye'de kan döken PKK'nin başkanı Abdullah Öcalan,Kenya'nın başkenti Nairobi'de yakalanarak Türkiye'ye getirildi. Bu olay DSP'ye 1999 genel seçimlerine yaklaşılırken büyük bir itibar sağladı.
5 Haziran 1977 günü yapılan Milletvekilliği Genel Seçimleri'nden CHP buruk bir zaferle çıktı. Cumhuriyet Halk Partisi oyların % 41.3’ünü alarak 213 milletvekilliği kazandı. AP % 36.8 oy almış ve 189 milletvekili kazanmıştı (CHP:213, AP:189, MSP:24, MHP:16, CGP:3, DP:1, BĞM:4). Senato üçte bir yenileme seçimlerinde ise CHP:28, AP:21, MSP:1 senatörlük kazandılar. Ecevit ve CHP çok güçlenmişti ancak matematiksel tablo CHP'ye tek başına hükümet kuracak çoğunluğu vermiyordu. 14 Haziran 1977'de hükümeti kurma görevini alan Bülent Ecevit, 21 Haziran 1977 günü azınlık hükümetini kurdu. Hükümet 3 Temmuz günü yapılan güvenoylamasında yeterli oyu alamayınca Ecevit istifa etti. Hükümeti kurma görevini alan AP Genel Başkanı Süleyman Demirel 21 Temmuz günü MHP, MSP ve Demokratik Parti ile II. Milliyetçi Cephe hükümetini kurdu. Ülke çok sıkıntılı günler yaşıyordu. Ekonomi öyle bir darboğaza girmişti ki, en basit ihtiyaç maddeleri bile karaborsaya düşmüştü. Zamlar, devalüasyonlar birbirini izliyordu. Enerji sıkıntısı had safhadaydı. Türkiye ithal malların parasını ödeyemez haldeydi. Döviz bulunamıyordu. Financial Times gazetesi 25 Kasım günü durumu şöyle özetliyordu: Türkiye iflas etmiş bir ülkedir. Öte yandan anarşi ve terör artarak sürmekteydi ve toplumsal kutuplaşma can almaya devam ediyordu. Bu şartlar altında 11 Aralık 1977 günü yapılan yerel seçimlerde CHP % 41.7 oy alarak 41 il merkezinin belediye başkanlığını kazandı. Milliyetçi Cephe'nin büyük ortağı AP ise % 37.1 oy aldı ve 15 il merkezini kazanabildi.
1977 Genel Seçim Sonuçları
Seçimlerde başarılı olan CHP'nin genel başkanı Bülent Ecevit 22 Aralık günü hükümet hakkında bir gensoru verdi ve yılın son günü olan 31 Aralık 1977'de II. Milliyetçi Cephe hükümeti 218 güvenoyuna karşı 228 güvensizlik oyu ile düşürüldü. Hükümeti kurma görevini cumhurbaşkanından alan Bülent Ecevit Cumhuriyetçi Güven Partisi, Demokratik Parti ve bağımsızların desteğiyle 5 Ocak 1978'de hükümetini kurdu. Ecevit, ekonomi ve devlet yapısında bir enkaz devraldıklarını ve çetin bir dönemden geçeceklerini belirtti.
1979 ARA SEÇİMLERİ
14 Ekim 1979'da yapılan milletvekili ara ve senato üçte bir yenileme seçimlerini AP kazandı. Açık bulunan 5 milletvekilliğinin tümünü ve 33 senatörlüğü Adalet Partisi kazandı, CHP 12 senatörlük kazanabildi. CHP'nin oyları % 41'den %29'a düştü. 16 Ekim'de başbakan Ecevit istifa etti. Hükümeti kurma görevini alan Süleyman Demirel 12 Kasım 1979'da azınlık hükümetini kurdu.
1980 yılı Tariş olayları ve ekonomik önlemler içeren 24 Ocak Kararları ile başladı. Cinayetler, boykotlar ve ekonomik zorluklarla dolu günler birbirini izliyordu. Mayıs ayında Çorum'da olaylar çıktı ve 48 kişi hayatını kaybetti. Terör; genç, siyasi, aydın, yazar, sağcı ve solcu demeden can almayı sürdürüyordu. Öyle ki, 1980 yılında meydana gelen 10,000 terör olayında yaklaşık 2 bin insan ölmüştü. Bu arada 6 Nisan 1980'de Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün görev süresi bitmişti. TBMM bir türlü yeni cumhurbaşkanını seçemiyordu. Turlar birbirini izliyor ancak sonuç alınamıyordu. Bunca karışıklık içinde bir de ülke başsız bırakılmıştı.
12 EYLÜL 1980 DARBESİ
12 Eylül 1980 sabahı Türk halkı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sesi ile uyandı. Ordu yönetime el koydu ve TBMM, hükümet ve anayasa feshedildi. Tüm yurtta sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Siyasi partilerin, derneklerin ve sendikaların etkinlikleri durduruldu. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren ve kuvvet komutanlarının oluşturduğu Milli Güvenlik Konseyi ülkenin tek hakimiydi. CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve AP Genel Başkanı Süleyman Demirel Gelibolu'daki Hamzaköy tesislerinde gözetim altına alındı. MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan ve MHP Genel BaşkanıAlparslan Türkeş ise İzmir-Uzunada'ya gönderildi.
12 Eylül askeri yönetimi ülkedeki tüm siyasi etkinlikleri yasaklamıştı. Çok sayıda gözaltılar ve siyasi davalar yaşandı. Bu arada yeni anayasanın hazırlıkları da sürüyordu. Nihayet 7 Kasım 1982'de anayasa halk oylamasına sunuldu ve % 91.3 oyla kabul edildi. Aynı oylamayla Millî Güvenlik Konseyi (MGK) ve Devlet Başkanı Kenan Evren de 7. cumhurbaşkanlığına seçildi. Seçimlerin 6 Kasım 1983'te yapılacağı açıklandı ve 1983 yılı ortalarında siyasi faaliyetler serbest bırakıldı, ancak MGK işleri sıkı tutuyordu. Partiler kurulurken MGK'ya kurucuları veto etme yetkisi verildi.
1983 SEÇİMLERİ
Seçimlere sadece Turgut Özal'ın başında bulunduğu ANAP, Necdet Calp'in başında bulunduğu Halkçı Parti ve Turgut Sunalp'in Milliyetçi Demokrasi Partisi katılabildi. 6 Kasım 1983 seçimleri sonucunda ANAP % 45 oy alarak tek başına iktidara geldi ve Turgut Özal yeni hükümeti kurdu (Milletvekili sayıları: ANAP:212, HP:117, MDP:71).
24 Mart 1984 yerel seçimlerini de ANAP kazandı. Ancak bu defa SODEP ( Erdal İnönü'nün partisi) ve DYP de seçimlere katıldı. SODEP, ANAP'ın ardından ikinci sırayı aldı. CHP oylarının SODEP'te toplanacağı anlaşılıyordu. Anap %43, SODEP %25, DYP %12, HP %8, MDP %5, RP %4, Bağımsız %3.
Erdal İnönü daha sonra 26 Eylül 1986'da yapılan ara seçimlerde milletvekili seçilerek TBMM'ye girdi. SHP bu seçimlerde %22, Anavatan %32.1, DYP %23.5, DSP %8.5, Refah %5.5
6 Eylül 1987'de ANAP iktidarı 12 Eylül idaresince getirilen siyasi yasakların kaldırılması için halkoylamasına gitti. Kılpayı bir farkla yasakların kaldırılması kabul edildi (Evet:%50.1, Hayır:%49.8). Başbakan Turgut Özal daha bu sonuç ortaya çıkmadan önce Kasım ayında erken seçime gidileceğini açıkladı. 13 Eylül'de Bülent Ecevit DSP'nin başına geçti. Süleyman Demirel de DYP başkanlığını devraldı.
1987 SEÇİMLERİ
29 Kasım 1987 genel seçimlerinde ANAP ikinci kez tek başına iktidara geldi, oy oranı düşmüştü ama çoğunluğu yine de kazanabilmişti. ANAP bu seçimlerde %36 oy alarak 292 milletvekili kazandı. SHP %24 ile 99, DYP ise %19 oyla 59 milletvekilliği kazandı. Bülent Ecevit'in başına geçtiği DSP %8,5 oy almış ancak %10 barajını aşamayarak meclis dışında kalmıştı. Aynı şekilde MÇP ve Refah Partisi de TBMM dışında kaldı. Ecevit bu sonucun ardından bir süre siyasetten çekildi.
1989 ARA SEÇİMLERİ
1989 Yerel Seçimleri, 26 Mart 1989 günü yapılmıştır. İl Genel Meclisi seçimleri baz alındığında % 28.71 oy alan SHP birinci parti olmuştur. SHP, başta İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere 39 ilin belediye başkanlıklarını kazandı. DYP %25, ANAP %21, REFAH %9, DSP %9 oy almıştır.
Turgut Özal 9 Kasım 1989'da Kenan Evren'den boşalan cumhurbaşkanlığına SHP ve DYP'nin muhalefetine rağmen seçildi. 12 Aralık 1990'da İnönü ile Demirel buluştu, ortak bildiri imzalayarak erken seçim istediler.Turgut Özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından ANAP içinde de iktidar mücadelesi yaşanıyordu. Mesut Yılmaz, Yıldırım Akbulut'u devirerek 15 Haziran 1991'de ANAP genel başkanı seçildi ve parti Ekim'de erken seçimlere gidilmesini kararlaştırdı.
1991 SEÇİMLERİ
20 Ekim 1991 seçimlerini DYP kazandı (DYP:178, ANAP:115, SHP:88, RP:62, DSP:7). DYP %27 oy alırken, SHP %20 oy alabilmiş ve üçüncü sıraya gerilemişti; 1989 yerel seçimlerinde elde edilen başarı bu defa çok uzaktaydı. Hükümeti kurma görevi DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verildi. Demirel DYP-SHP koalisyon hükümetini 20 Kasım 1991'de kurdu. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü Başbakan Yardımcılığı görevini aldı.
19 Haziran 1992'de 12 Eylül rejiminin ürünü eski siyasi partilerin aynı adla tekrar açılmasını engelleyen yasa kaldırıldı ve eski partilerin yeniden açılabilmesi sağlandı. Bu karar en fazla CHP tabanını etkiledi. 3 Mayıs 1992'de CHP'nin hayatta olan son genel yönetim kurulu üyeleri bir bildiri yayımladılar. "Cumhuriyet Halk Partisi" yeniden açılıyordu. CHP tabanı bu bildiriyle hareketlendi, 12 Eylül öncesi gençlik kolları bir araya geldi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin doğum tarihi de belirlenmişti: 9 Eylül 1992. Yapılan kurultay da Deniz Baykal; Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Bülent Ecevit'ten sonra dördüncü CHP genel başkanı oldu.
1993 yılı Türkiye açısından oldukça önemli olayların yaşandığı bir yıl oldu. 24 Ocak 1993 günü Cumhuriyet gazetesi yazarı Uğur Mumcu öldürüldü. 17 Nisan 1993'te Cumhurbaşkanı Turgut Özal vefat etti. Cumhurbaşkanının kim olacağı merakla beklenmekteydi. DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel cumhurbaşkanlığına aday oldu ve 16 Mayıs 1993'te yapılan üçüncü tur oylamada koalisyon ortağı SHP'nin desteğiyle dokuzuncu cumhurbaşkanlığına seçildi. Bu gelişmeyle DYP-SHP hükümeti de sona ermiş bulunuyordu. 3 Haziran 1993'te Tansu Çiller, DYP Genel Başkanı seçildi. 6 Haziran'da ise SHP Genel Başkanı İnönü, Eylül ayındaki kurultayda aday olmayarak siyaseti bırakacağını açıkladı. 25 Haziran 1993'te, Tansu Çiller başbakanlığında yeni DYP-SHP hükümeti göreve geldi. 2 Temmuz 1993'te Sivas - Madımak Oteli'nde 33 aydın ve 2 otel çalışanının yakılarak katledilmesi ülkeyi iyice gerdi. SHP olaylara karşı ilgisiz kalmakla suçlanmaktaydı. Eylül ayındaki kurultayda Murat Karayalçın, SHP'nin başına geçti.
1994 YEREL SEÇİMLERİ
26 Mart 1994 yerel seçimlerine aynı siyasî kulvardaki SHP, DSP ve CHP ayrı ayrı girdi. Sonuç tek kelimeyle hüsrandı. Çünkü üç sol parti toplam ancak %25 oy alabilmişti. Bir önceki seçimde kazanılan büyük kentlerden İstanbul ve Ankara Refah Partisi'ne, İzmir de DYP'ye teslim edilmişti. CHP bu seçimlerde sadece %4.7 oranında oy alabildi. ANAP %23, RP %19, DYP %19, SHP %17, DSP %8 MHP %8 almıştır.
DYP genel başkanı Tansu Çiller'in kurduğu azınlık hükümeti TBMM'de güvenoyu alamayınca, 30 Ekim'de DYP ve CHP ülkeyi seçime götürecek yeni bir koalisyon hükümeti kurdu. Bu hükümette CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak yer aldı. TBMM seçimlerin 24 Aralık 1995'te yenilenmesi kararını aldı.
1995 SEÇİMLER
24 Aralık 1995 milletvekilliği seçimlerinde CHP yüzde 10 barajını kılpayı aşarak TBMM'ye girdi. Seçimlerin galibi ise Necmettin Erbakan'ın başında bulunduğu Refah Partisi olmuştu. RP, %21.3 oyla 158 milletvekili kazanmıştı. (Milletvekili sayıları: DYP:135, ANAP:132, DSP:76, CHP:49). CHP, %10.71 oyla ancak 49 milletvekili elde edebilmişti. Öte yandan DSP %14.64 oy almıştı. Seçimlerden sonra öncelikle Mesut Yılmaz başbakanlığında ANAP-DYP koalisyonu kuruldu ancak hükümetin güvenoylaması Anayasa Mahkemesi tarafından reddedilip iptal edilince başbakanlık görevini alan Necmettin Erbakan Haziran 1996'da DYP ile Refahyol koalisyonunu kurdu.
Türk Silahlı Kuvvetleri RP hükümetine 28 Şubat 1997'deki Milli Güvenlik Kurulu toplantısında muhtıra verdi. Haziran 1997'de de Erbakan istifa etti.
13 Kasım 2013 Çarşamba
1946-1950-1954-1957-1961-1963-1965-1969-1973 Seçimleri ve 27 Mayıs Darbesi
1946 SEÇİMLERİ
1946 seçimleri, tek partili dönemin bitip çok partili döneme geçişin başlangıcıydı. Bu seçimlerinde kısa hikayesi şöyledir:
29 Mayıs 1945 günü TBMM Şükrü Saraçoğlu Hükümeti’nin güven oylamasını yaptı ve neticeler sonunda 7 kişinin hükümete güvensizlik oyu verdiği görüldü. Bu isimler; Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü, Refik Koraltan, Emin Sazak, Hikmet Bayur, ve Recep Peker'di. Bu isimler daha sonra " Dörtlü Takrir" adlı önergeyi Chp'ye sundular. Dörtlü Takrir, parti içinde özgür bir tartışma ortamının yaratılmasını istiyordu. O günlerde de TBMM Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu'nu görüşmekteydi. Kanunun özellikle 17. maddesi çok büyük tartışmalara neden oldu ve maddeye muhalefetin başında ise Aydın milletvekili Adnan Menderes geliyordu. Söz konusu madde büyük toprak sahiplerinin topraklarını sınırlandırıyor ve büyük bir kısmının toprak sahibi olmayan köylülere tahsis edilmesini öngörüyordu. Adnan Menderes de bir toprak ağası olduğu için şiddetle muhalefet etmekteydi. Ancak bu muhalefete rağmen kanun 11 Haziran 1945'te kabul edildi. Hemen ertesi gün Milli Şef İsmet İnönü Dörtlü Takrir'i CHP grubuna reddettirdi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin TBMM grubu Dörtlü Takrir'i reddedince takrirde imzaları bulunan Adnan Menderes ve Fuat Köprülü Vatan Gazetesi'nde muhalif yazılar yazmaya başladılar. CHP bu davranışı etik bulmayarak bu iki ismi 21 Eylül 1945'te partiden ihraç etti. Bu karara tepki gösteren Celâl Bayar 28 Eylül günü milletvekilliğinden istifa etti. İsmet İnönü 1 Kasım 1945 günü yaptığı konuşmada ülkenin tek eksiğinin iktidar partisi karşısında bir muhalefet partisi bulunmaması olduğunu söyledi ve muhalif isimlere parti kurmaları için yolu açtı. Bunun üzerine Celâl Bayar 1 Aralık'ta parti kuracaklarını açıkladı ve 3 Aralık günü CHP'den istifa etti.
CHP, 1946 Seçimleri %70 çoğunlukla kazandı (CHP:396, DP:61, Bğm:7). Seçimler yargı denetiminde yapılmıyordu, oylar açık verilip gizli sayılıyordu. Bu usulsüzlüklerinden dolayı "şaibeli seçim" şeklinde de anılmıştır.
1950 SEÇİMLERİ
14 Mayıs 1950 günü Türkiye tarihinde yepyeni bir devir başlıyordu. 1946'da kurulan DP yapılan genel seçimlerde büyük bir çoğunlukla iktidarı CHP'den aldı. Demokratlar yurt genelinde %53 oy almıştı. CHP'nin oyları %39'u buluyordu. Oy oranları açısından çok büyük bir hezimet yoktu belki ama mevcut çoğunluk sistemi nedeniyle sandalye dağılımı oldukça dengesizdi. DP'nin kazandığı 408 sandalyeye karşı CHP ancak 69 sandalye kazanabildi. 27 sene boyunca ülkeyi tek başına idare eden CHP serbest seçim yoluyla iktidarı DP'ye teslim ediyordu. Atatürk'ten sonra 11,5 yıldır cumhurbaşkanı olan İsmet İnönü artık muhalefet lideriydi. Sonucu CHP'nin yayın organı Ulus gazetesi özetledi: CHP İktidarı Devrediyor.
1954 SEÇİMLERİ
2 Mayıs 1954 seçimlerinde CHP çok büyük bir yenilgiye uğradı. Ertesi gün çıkan gazeteler Demokratların seçimleri çok büyük çoğunlukla kazandığını bildirmekteydi. Öyle ki DP tüm yurtta oyların %57,5'ini alarak (bu oy oranını şimdiye kadar hiçbir parti yakalayamamıştır) 502 milletvekilliği kazanırken CHP %35 oy alıyor ve 31 milletvekilliği kazanıyordu. TBMM'deki ezici DP üstünlüğü iyice artmıştı. TBMM'nin yeni döneminde Celâl Bayar tekrar cumhurbaşkanı seçildi. Hükümeti tekrar Adnan Menderes kurdu.
1957 SEÇİMLERİ
27 Ekim 1957 tarihi CHP için önemli bir dönüm noktasıdır. 1957 milletvekili genel seçimi sonuçlarına göre DP %47.9 oyla 424 CHP ise %41.1 oy oranıyla 178 milletvekilliği kazanmıştı. Demokrat Parti ilk defa halkın mutlak çoğunluğundan az oyla iktidardaydı. CHP tam 18 ilde tam liste halinde seçimleri kazandı. Bazı illerde CHP oyları diğer küçük partilerle birleştiğinde DP önemli farkla geride kalıyordu. Ancak ittifaklara izin verilmemesi ve çoğunluk sistemi sandalye dağılımında adaletsizliğe neden oluyordu. 1957 seçimleri halkın DP'ye karşı en ciddi uyarısı olmuştur.
27 MAYIS DARBESİ
27 Mayıs 1960 günü Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki 37 kişilik vatansever grubu Demokrat Parti'nin ülkeyi gitgide bir baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğünü görerek ülke yönetimine el koydu. Anayasa feshedildi. Başta Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve Başbakan Adnan Menderes olmak üzere DP'liler, pek çok bürokratlar ve DP'ye yakın olduğu düşünülen generaller tutuklandı. Devlet Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve Başbakanlık görevlerini Org. Cemal Gürsel üzerine aldı. Gürsel Millî Birlik Komitesi ile ülkenin tek hakimi olmuştu. Yeni anayasa hazırlanması ve siyasi yapıların kurulması için çalışmalar başladı. Demokrat Parti kapatıldı. Yeni anayasa hazırlanması için kurulan kurucu meclise CHP lideri İsmet İnönü de seçildi.
9 Şubat 1961'de yeni partiler kurulmasına müsaade edildi. Temmuz 1961'de referanduma sunulan 1961 Anayasası halkın % 61'inin oyuyla yürürlüğe girdi. Yeni anayasa ile TBMM iki meclise ayrılıyordu. Bir yanda üyeleri nispi sistemli seçimle seçilen 450 üyeli Millet Meclisi diğer yanda ise 150 üyeden oluşan ve üyeleri 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim görmüş ve çoğunluk sistemi ile seçilmiş olan Cumhuriyet Senatosu olacaktı. Cumhurbaşkannın görev süresi 7 yılla sınırlandırıldı. TBMM kararlarını denetlemek için Anayasa Mahkemesi kuruldu. Böylece "Hukuk devleti" kavramı öne çıkarılmış oldu. Temel hak ve özgürlükler arttırıldı. Milli Güvenlik Kurulu kurularak askerlerinde siyasi konularda görüş belirtmesine olanak verildi.
Yassıada'da yargılanan Demokrat Partililer için 1961 yılı Ağustos ayında karar verildi ve 15 kişi idam cezasına çarptırıldı. Milli Birlik Komitesi bu cezaların üç tanesini onayladı ve 16 Eylül 1961 günü DP dönemi Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi. Ertesi gün de Başbakan Adnan Menderes idam edildi. Celal Bayar'ın idam cezası yaş haddi nedeniyle ömür boyu hapse çevrildi.
1961 SEÇİMLERİ
15 Ekim 1961 günü yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi beklenen başarıyı elde edemedi. CHP milletvekili seçimlerinde % 36.7 oy alarak 173 milletvekilliği elde etti. Kapatılan DP'nin ardılı olarak kurulan iki partiden; Adalet Partisi ise % 34.8 oyla 158 milletvekilliği, Yeni Türkiye Partisi (YTP) ise 65 milletvekili aldı. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) ise 54 milletvekili çıkardı.Cumhuriyet Senatosu'nda ise senatörlükler şu şekilde dağılmıştı: CHP 36, AP 71, YTP 27, CKMP 16.
1946 seçimleri, tek partili dönemin bitip çok partili döneme geçişin başlangıcıydı. Bu seçimlerinde kısa hikayesi şöyledir:
29 Mayıs 1945 günü TBMM Şükrü Saraçoğlu Hükümeti’nin güven oylamasını yaptı ve neticeler sonunda 7 kişinin hükümete güvensizlik oyu verdiği görüldü. Bu isimler; Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü, Refik Koraltan, Emin Sazak, Hikmet Bayur, ve Recep Peker'di. Bu isimler daha sonra " Dörtlü Takrir" adlı önergeyi Chp'ye sundular. Dörtlü Takrir, parti içinde özgür bir tartışma ortamının yaratılmasını istiyordu. O günlerde de TBMM Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu'nu görüşmekteydi. Kanunun özellikle 17. maddesi çok büyük tartışmalara neden oldu ve maddeye muhalefetin başında ise Aydın milletvekili Adnan Menderes geliyordu. Söz konusu madde büyük toprak sahiplerinin topraklarını sınırlandırıyor ve büyük bir kısmının toprak sahibi olmayan köylülere tahsis edilmesini öngörüyordu. Adnan Menderes de bir toprak ağası olduğu için şiddetle muhalefet etmekteydi. Ancak bu muhalefete rağmen kanun 11 Haziran 1945'te kabul edildi. Hemen ertesi gün Milli Şef İsmet İnönü Dörtlü Takrir'i CHP grubuna reddettirdi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin TBMM grubu Dörtlü Takrir'i reddedince takrirde imzaları bulunan Adnan Menderes ve Fuat Köprülü Vatan Gazetesi'nde muhalif yazılar yazmaya başladılar. CHP bu davranışı etik bulmayarak bu iki ismi 21 Eylül 1945'te partiden ihraç etti. Bu karara tepki gösteren Celâl Bayar 28 Eylül günü milletvekilliğinden istifa etti. İsmet İnönü 1 Kasım 1945 günü yaptığı konuşmada ülkenin tek eksiğinin iktidar partisi karşısında bir muhalefet partisi bulunmaması olduğunu söyledi ve muhalif isimlere parti kurmaları için yolu açtı. Bunun üzerine Celâl Bayar 1 Aralık'ta parti kuracaklarını açıkladı ve 3 Aralık günü CHP'den istifa etti.
CHP, 1946 Seçimleri %70 çoğunlukla kazandı (CHP:396, DP:61, Bğm:7). Seçimler yargı denetiminde yapılmıyordu, oylar açık verilip gizli sayılıyordu. Bu usulsüzlüklerinden dolayı "şaibeli seçim" şeklinde de anılmıştır.
1950 SEÇİMLERİ
14 Mayıs 1950 günü Türkiye tarihinde yepyeni bir devir başlıyordu. 1946'da kurulan DP yapılan genel seçimlerde büyük bir çoğunlukla iktidarı CHP'den aldı. Demokratlar yurt genelinde %53 oy almıştı. CHP'nin oyları %39'u buluyordu. Oy oranları açısından çok büyük bir hezimet yoktu belki ama mevcut çoğunluk sistemi nedeniyle sandalye dağılımı oldukça dengesizdi. DP'nin kazandığı 408 sandalyeye karşı CHP ancak 69 sandalye kazanabildi. 27 sene boyunca ülkeyi tek başına idare eden CHP serbest seçim yoluyla iktidarı DP'ye teslim ediyordu. Atatürk'ten sonra 11,5 yıldır cumhurbaşkanı olan İsmet İnönü artık muhalefet lideriydi. Sonucu CHP'nin yayın organı Ulus gazetesi özetledi: CHP İktidarı Devrediyor.
1954 SEÇİMLERİ
2 Mayıs 1954 seçimlerinde CHP çok büyük bir yenilgiye uğradı. Ertesi gün çıkan gazeteler Demokratların seçimleri çok büyük çoğunlukla kazandığını bildirmekteydi. Öyle ki DP tüm yurtta oyların %57,5'ini alarak (bu oy oranını şimdiye kadar hiçbir parti yakalayamamıştır) 502 milletvekilliği kazanırken CHP %35 oy alıyor ve 31 milletvekilliği kazanıyordu. TBMM'deki ezici DP üstünlüğü iyice artmıştı. TBMM'nin yeni döneminde Celâl Bayar tekrar cumhurbaşkanı seçildi. Hükümeti tekrar Adnan Menderes kurdu.
1957 SEÇİMLERİ
27 Ekim 1957 tarihi CHP için önemli bir dönüm noktasıdır. 1957 milletvekili genel seçimi sonuçlarına göre DP %47.9 oyla 424 CHP ise %41.1 oy oranıyla 178 milletvekilliği kazanmıştı. Demokrat Parti ilk defa halkın mutlak çoğunluğundan az oyla iktidardaydı. CHP tam 18 ilde tam liste halinde seçimleri kazandı. Bazı illerde CHP oyları diğer küçük partilerle birleştiğinde DP önemli farkla geride kalıyordu. Ancak ittifaklara izin verilmemesi ve çoğunluk sistemi sandalye dağılımında adaletsizliğe neden oluyordu. 1957 seçimleri halkın DP'ye karşı en ciddi uyarısı olmuştur.
27 MAYIS DARBESİ
27 Mayıs 1960 günü Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki 37 kişilik vatansever grubu Demokrat Parti'nin ülkeyi gitgide bir baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğünü görerek ülke yönetimine el koydu. Anayasa feshedildi. Başta Cumhurbaşkanı Celâl Bayar ve Başbakan Adnan Menderes olmak üzere DP'liler, pek çok bürokratlar ve DP'ye yakın olduğu düşünülen generaller tutuklandı. Devlet Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve Başbakanlık görevlerini Org. Cemal Gürsel üzerine aldı. Gürsel Millî Birlik Komitesi ile ülkenin tek hakimi olmuştu. Yeni anayasa hazırlanması ve siyasi yapıların kurulması için çalışmalar başladı. Demokrat Parti kapatıldı. Yeni anayasa hazırlanması için kurulan kurucu meclise CHP lideri İsmet İnönü de seçildi.
9 Şubat 1961'de yeni partiler kurulmasına müsaade edildi. Temmuz 1961'de referanduma sunulan 1961 Anayasası halkın % 61'inin oyuyla yürürlüğe girdi. Yeni anayasa ile TBMM iki meclise ayrılıyordu. Bir yanda üyeleri nispi sistemli seçimle seçilen 450 üyeli Millet Meclisi diğer yanda ise 150 üyeden oluşan ve üyeleri 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim görmüş ve çoğunluk sistemi ile seçilmiş olan Cumhuriyet Senatosu olacaktı. Cumhurbaşkannın görev süresi 7 yılla sınırlandırıldı. TBMM kararlarını denetlemek için Anayasa Mahkemesi kuruldu. Böylece "Hukuk devleti" kavramı öne çıkarılmış oldu. Temel hak ve özgürlükler arttırıldı. Milli Güvenlik Kurulu kurularak askerlerinde siyasi konularda görüş belirtmesine olanak verildi.
Yassıada'da yargılanan Demokrat Partililer için 1961 yılı Ağustos ayında karar verildi ve 15 kişi idam cezasına çarptırıldı. Milli Birlik Komitesi bu cezaların üç tanesini onayladı ve 16 Eylül 1961 günü DP dönemi Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi. Ertesi gün de Başbakan Adnan Menderes idam edildi. Celal Bayar'ın idam cezası yaş haddi nedeniyle ömür boyu hapse çevrildi.
1961 SEÇİMLERİ
15 Ekim 1961 günü yapılan seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi beklenen başarıyı elde edemedi. CHP milletvekili seçimlerinde % 36.7 oy alarak 173 milletvekilliği elde etti. Kapatılan DP'nin ardılı olarak kurulan iki partiden; Adalet Partisi ise % 34.8 oyla 158 milletvekilliği, Yeni Türkiye Partisi (YTP) ise 65 milletvekili aldı. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) ise 54 milletvekili çıkardı.Cumhuriyet Senatosu'nda ise senatörlükler şu şekilde dağılmıştı: CHP 36, AP 71, YTP 27, CKMP 16.
Başbakanlık görevi 10 Kasım 1961 günü CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'ye verildi. İnönü 20 Kasım 1961'de Adalet Partisi ile cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükümetini kurdu. Cumhurbaşkanlığına ise 27 Mayıs Darbesinin lideri Cemal Gürsel seçildi. CHP'nin de Gürsel'i desteklediği seçimin öncesinde sağ partiler ortak aday olarak Ali Fuat Başgil'i aday göstermeyi düşünüyordu. Fakat bazı Milli Birlik Komitesi üyelerince silahla tehdit edildikten sonra adaylıktan vazgeçti.
22 Şubat 1962 günü Albay Talat Aydemir'in başında bulunduğu cunta yönetime el koymaya kalkıştı. Kara Harp Okulu öğrencileri harekete geçirildi. Ankara karışmıştı. Olay büyük tecrübe sahibi olan Başbakan İnönü tarafından bastırıldı. İnönü'nün ilk koalisyon daha fazla hükümette kalamadı. Özellikle siyasi af konusunda işler çıkmaza girince Başbakan İnönü 30 Mayıs 1962'de istifa etti. Hükümeti kurma görevi tekrar kendisine verildi. İsmet İnönü 25 Haziran 1962'de YTP, CKMP ve bağımsızlarla II. Koalisyon Hükümeti’ni kurdu. 14 Aralık 1962'deki 16. Kurultay, Genel Merkezciler, Kasım Gülek-Nihat Erim kanadı ve üçüncü dünyacılar arasında tartışmalara sahne oldu. İhraçlar, istifalar partiyi zayıflattı. Kasım Gülek, Nihat Erim ve Mehmet Avni Doğan bir yıl süreyle partiden ihraç edildi. 1963 Mayıs ayında Talat Aydemir'in ikinci darbe girişimi de başarıyla bastırıldı. Darbeye teşebbüsten mahkûm olan Talat Aydemir idam edildi.
1963 YILI ARA SEÇİMLERİ
16 Kasım 1963 ara seçimlerini AP kazandı. Aynı gün yapılan yerel seçimlerde AP % 45.4, CHP ise %36.2 oranında oy aldı. Başbakan İnönü yurtdışında bulunduğu sırada YTP hükümetten çekildi. Hemen ertesi gün de CKMP hükümetten çekildiğini açıkladı. II. Koalisyon da çökmüştü. 2 Aralık'ta İnönü istifa etti. AP lideri Ragıp Gümüşpala hükümeti kuramadı, 10. İnönü Hükümeti 25 Aralık'ta kuruldu. Bu defa CHP bağımsızlarla birlikteydi.
İsmet İnönü'nün kurduğu III. koalisyon hükümeti 1965 yılının 13 Şubat günü bütçe görüşmelerinde sona erdi. Hükümetin bütçesi reddedilmişti. Başbakan İnönü istifa etti. CHP dışındaki sağ partiler birleşerek 1965 Milletvekili Genel Seçimleri'ne kadar sürecek bir hükümet kurdular.
1965 SEÇİMLERİ
10 Ekim 1965 günü yapılan genel seçimlerden AP zaferle ayrıldı. Türkiye genelinde AP % 52.8 oyla 240 milletvekilliği kazanırken CHP % 28.7 oyla ancak 134 milletvekili kazanabildi. Adalet Partisi tek başına iktidara gelmiş, CHP ise çok büyük oy kaybıyla ana muhalefette kalmıştı (MP:31, YTP:19, TİP:14, CKMP:11, BĞM:1).
1968 Yerel Seçim Tablosu
1969 SEÇİMLERİ
12 Ekim 1969 Milletvekilliği Genel Seçimlerinde CHP beklediğini bulamadı. İktidardaki AP %46,5 oy alarak 256 milletvekilliği kazandı ve tek başına iktidarını sürdürdü. Buna karşın CHP %27.3’le 143 milletvekili kazanabilmişti. Şurası dikkat çekicidir ki, CHP'den kopma olmasına karşılık parti yine de çok fazla oy kaybı yaşamamıştır (GP:15, BĞM:13, BP:8, MP:6, YTP:6, TİP:2, MHP:1).
AP tekrar büyük çoğunlukla iktidardaydı. Ancak fazla kalamayacaktı. 12 Mart 1971 günü Türk Silahlı Kuvvetleri hükümeti bir muhtırayla uyardı ve Başbakan Süleyman Demirel istifa etti. Yeni hükümeti eski CHP'li Nihat Erim kuruyordu ve Ecevit bu askerî müdahaleye karşı olduğundan CHP'nin bu hükümette yer almasını istemiyordu. İsmet İnönü muhtıraya karşı ılımlı bir tavır takınınca ve hükümete destek vereceğini belirtince Genel Sekreter Bülent Ecevit istifa etti.
5 Mayıs günü geldiğinde Türkiye çok gergindi. Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın hakkında verilen infaz cezalarının uygulanması beklenmekteydi. THY'nin bir uçağı Sofya'ya kaçırılmıştı. Gerilim Genel Başkan İsmet Paşa'ya da yansıdı. İnönü kalp krizi geçirmişti. Kurultay bir gün sonrasına ertelendi. 6 Mayıs 1972 günü Genel Başkan İsmet İnönü ve Bülent Ecevit karşı karşıya geldi. İnönü açılış konuşmasında açık konuşarak Ya ben ya Bülent dedi ve kararı partiye bıraktı. Sonuç açıktı; CHP'de İnönü devri kapanmıştı. 33 yıldır Genel Başkan olarak CHP'yi yöneten İsmet İnönü 8 Mayıs 1972'de genel başkanlıktan istifa etti. 14 Mayıs 1972 günü yapılan genel başkanlık seçimi özel kurultayında Bülent Ecevit, Atatürk ve İnönü'den sonra CHP'nin III. Genel Başkanı seçildi.
Ecevit, asker destekli Ferit Melen Hükümeti'ne 5 bakan vererek destek oldu. Ancak 5 Kasım'da Ferit Melen'le anlaşamayarak bakanları çekti. 6 Kasım'da İsmet İnönü partiden ve milletvekilliğinden istifa etti. İnönü, anayasanın eski cumhurbaşkanlarına verdiği Tabii Senatör olma hakkını kullanarak TBMM'de tabii senatör olarak çalışmalarına devam etti. 28 Mart 1973'de Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın görev süresi bitti. Org. Faruk Gürler'i seçtirmek isteyen demokrasi dışı güçlere karşı CHP ile AP işbirliği yaptı. 6 Nisan 1973'te Fahri Korutürk cumhurbaşkanı seçildi.
1973 SEÇİMLERİ
Cumhuriyet Halk Partisi bütün yurtta oyların % 33'ünü alarak 185 milletvekilliği kazandı ve birinci parti oldu. Ecevit'in en büyük rakibi Süleyman Demirel'in Adalet Partisi ise %29 oy almış ve 149 milletvekili kazanmıştı (CHP 185, AP 149, MSP 48, DP 45, CGP 13, MHP 3, TBP 1, Bağımsız 6)
CHP yükselişini sürdürdü ve 9 Aralık 1973 Yerel Seçimlerinde % 37 oyla birinci parti oldu. AP %32 oy aldı. CHP'nin genel seçimlerde elde ettiği 185 milletvekilliği tek başına hükümet kurulması için yeterli değildi. Bunun için millet meclisi salt çoğunluğu olan 226 üyenin geçilmesi gerekliydi. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ten görevi alan Ecevit'in 27 Ekim-8 Kasım 1973 tarihleri arasındaki koalisyon görüşmeleri sonuçsuz kaldı. 13 Kasım'da görevi alan AP lideri Demirel de hükümet kurmakta başarısız olunca görev tekrar Ecevit'e verildi. Bülent Ecevit 26 Ocak 1974'te Milli Görüş fikrinin temsilcisi Necmettin Erbakan'la Cumhuriyet Halk Partisi-Milli Selamet Partisi (MSP) koalisyon hükümetini kurdu. Devleti kuran ve rejimin temel öğelerini kendi içinde de özümsemiş bulunan CHP, İslamcı akımları bünyesinde bulunduran MSP ile koalisyona girmişti.
Kıbrıs Olayı patlak verdi. Diplomatik görüşmeler sonuçsuz kaldı ve Türkiye 1960 Zürih ve Londra garantörlük antlaşmalarınınnın verdiği hakkı kullanarak Kıbrıs'a askeri müdahalede bulundu. Türk Silahlı Kuvvetleri, 20 Temmuz 1974 sabahı Kıbrıs Harekâtı'na başladı. Bu olay Başbakan Bülent Ecevit'in halk üzerindeki sempatisini oldukça arttırdı. Ecevit her gittiği yerde "Kıbrıs Fatihi Karaoğlan" olarak karşılanıyordu.
Başbakan Ecevit, 18 Eylül 1974'te CHP-MSP hükümetinin istifasını verdi. Hükümetin istifasının ardından Ecevit erken seçim kampanyası başlattı. Kıbrıs zaferinin kendisine sağladığı siyasi prestiji oya dönüştürmek istiyordu. Ecevit'in istifasının ardından başlayan hükümet bunalımı ancak 12 Nisan 1975'te sona erdi. Süleyman Demirel Başbakanlığında AP, MSP, MHP ve CGP, I. Milliyetçi Cephe Hükümeti'ni kurdular. Ülkede iç gerilim artmakta, ekonomik bunalım gitgide daha da çekilmez bir hal almakta, sağ-sol ayrışması ve çatışmalar yaşanmaktaydı. Bu şartlar altında 12 Ekim 1975'te yapılan ara seçimlerde CHP ve AP oylarını arttırdı. 6 milletvekili için yapılan ara seçimde milletvekillerinden 5'ini AP, 1'ini de CHP kazandı. Senato üçte bir yenileme seçiminde ise AP 27, CHP 25, MSP 2 senatörlük kazandı.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)